Kliknij tutaj --> ⚽ mapa polski w 1914 roku

Trzeci rozbiór Polski. 1795. przez Stare Nowe Mapy | wpis w: Europa, I Rzeczpospolita (XV-1795), Okres pod zaborami (1772-1914), Polska | 1. Po drugim rozbiorze wybuchło w Polsce powstanie narodowe (insurekcja kościuszkowska) przeciwko Rosji i Prusom. Impulsem do wybuchu była decyzja Rady Nieustającej na polecenie posła rosyjskiego, aby o Oś czasu I wojny światowej Od 1914 do 1919. Zaktualizowano 21 sierpnia 2019 r. Pierwsza wojna światowa została wywołana zabójstwem arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w 1914 roku i zakończyła się traktatem wersalskim w 1919 roku. Dowiedz się, co wydarzyło się pomiędzy tymi doniosłymi wydarzeniami na tej osi czasu I wojny światowej. Zaczynam od Wielkiej Wojny w 1914 roku. Kończę w XXI wieku, który dowodnie pokazuje, że historia się nie skończyła. Wszystko na to wskazuje, że ma się bardzo dobrze i właśnie zaczyna przyspieszać. Piszę o Polsce, która weszła w historię wraz ze swoją chrystianizacją. Innej Polski w źródłach nie ma. Historia Przemarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej przez Kielce, 1914. 16 sierpnia 1914 roku powstał w Krakowie, z inicjatywy polskich stronnictw politycznych, Naczelny Komitet Narodowy (NKN) z Juliuszem Leo – prezydentem Krakowa, który kierował Polskim Stronnictwem Demokratycznym i był ugodowym prezesem Koła Polskiego w Wiedniu, a także z Władysławem Jaworskim – ze Stronnictwa Prawicy Armia Cesarstwa Niemieckiego wojska lądowe w latach 1871–1919, pod zwierzchnictwem cesarza niemieckiego. Składały się z czterech kontyngentów: , obejmującego także mniejsze kraje Rzeszy, wirtemberskiego. Formalnie, mimo przejścia pod dowództwo pruskie, królowie tych trzech krajów zachowali pewną kontrolę nad wojskiem. Site De Rencontre Tchat En Ligne. 11 listopada 2018 Tomasz Sanecki Upadek Polski w 1795 roku zapoczątkował 123-letni okres zaborów i niewoli, zakończony dopiero w 1918 roku, odzyskaniem przez nasz kraj niepodległości. Droga do niej była jednak naznaczona krwią Polaków walczących o swój kraj zarówno pod bokiem Napoleona Bonaparte, jak również w powstaniach – listopadowym i styczniowym. Dopiero jednak wybuch I wojny światowej, w której naprzeciwko siebie stanęli zaborcy Polski: Niemcy i Austria przeciwko Rosji, dało nadzieję milionom naszych rodaków na odzyskanie niepodległości. Próbę przezwyciężenia kryzysu politycznego i ratowania Rzeczypospolitej Obojga Narodów po I rozbiorze Polski w 1772 roku, Polacy zapoczątkowali wprowadzonymi reformami Sejmu Czteroletniego /1788 – 1792/ i uchwaleniem Konstytucji 3 Maja w 1791 roku. Mimo że Polacy próbowali ratować swój kraj wprowadzając reformy Sejmu Czteroletniego, przeciwnicy Konstytucji 3 Maja zawiązali konfederację w Targowicy w 1792 roku. Wkroczenie wojsk rosyjskich do Polski, wojna polsko – rosyjska w obronie konstytucji i przystąpienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do targowiczan doprowadziło do upadku reform Sejmu Czteroletniego i II rozbioru Polski w 1793 roku. Kolejnym etapem walki o utrzymanie niepodległej Polski była Insurekcja Kościuszkowska zawiązana na krakowskim Rynku 24 marca 1794 roku, a jej efektem była wojna polsko – rosyjska. Do historii przeszła bitwa pod Racławicami 4 kwietnia 1794 roku, gdzie wojska polskie pod wodzą Tadeusza Kościuszki pobiły wojska rosyjskie dowodzone przez generała Aleksandra Tormasowa. Mimo że zwycięstwo to nie miało znaczenia militarnego, wpłynęło na morale wojsk polskich i społeczeństwa polskiego, tym bardziej, że w bitwie odznaczyli się kosynierzy. Zwycięstwo nie zostało jednak w pełni wykorzystane przez Polaków. W kolejnych bitwach, między innymi: 6 czerwca 1794 roku pod Szczekocinami, 8 czerwca pod Chełmem, 10 października pod Maciejowem powstanie kościuszkowskie upadło. Skutkiem przegranej wojny i upadku powstania był III rozbiór Polski w 1795 roku. Pomimo upadku Polski i wymazania naszego kraju z mapy Europy Polacy nigdy nie podali się i już w 1797 roku, a więc dwa lata po rozbiorach Rzeczypospolitej Jan Henryk Dąbrowski 9 stycznia 1797 roku podpisał z rządem Republiki Lombardzkiej umowę dotyczącą utworzenia polskich oddziałów w służbie i na żołdzie tejże Republiki. Oddziały otrzymały nazwę "Legiony Polskie Posiłkujące Lombardię", mundury i sztandary były zbliżone do polskich, język komend i stopnie wojskowe również były polskie. Niestety polskie wojska zamiast walczyć o wolność i niepodległość Polski, były wysyłane na wyspę Santo Domingo, gdzie tłumiły antyfrancuskie powstanie, a także do Hiszpanii. Polacy walczący u boku Cesarza Francuzów z jednej strony zasłużyli się w bitwach i wiernie służyli Napoleonowi Bonaparte, zaś z drugiej stanowili dla niego problem. Bonaparte wykorzystał Polaków jako kartę przetargową wobec zaborców – Prus, Austrii i Rosji. Strasząc ich odbudową niepodległej Polski trzymał ich w szachu. Jednocześnie Bonaparte wiedział, że stworzenie niepodległej Polski w granicach zbliżonych do przedrozbiorowych oznaczałoby wojnę z zaborcami. Tego Cesarz Francuzów nie chciał, dlatego zdecydował się po pokoju w Tylży w 1807 roku na kompromis i utworzenie Księstwa Warszawskiego z ziem II i III zaboru pruskiego, zaś w 1809 roku dołączono do niego ziemi III zaboru austriackiego. Mimo utworzenia Księstwa Warszawskiego to Napoleon Bonaparte nadał nowemu „tworowi państwowemu” konstytucję, która znosiła niewolę chłopów, wprowadzała równość wobec prawa i wzorowany na Francji ustrój zapewniający silną pozycję władzy wykonawczej. Władcą Księstwa z ramienia Cesarza Francuzów został król Saksonii Fryderyk August Wettyn, który jednak niedługo cieszył się „pozorną” władzą w Księstwie. Wojna Francji z Rosją w 1812 roku i klęska Napoleona Bonaparte doprowadziła do jego upadku, a w 1815 roku na Kongresie Wiedeńskim nie tylko podjęto decyzję o likwidacji Księstwa Warszawskiego, ale również zdecydowano, że z jego ziem stworzone zostało - połączone z Rosją unią personalną - Królestwo Polskie oraz podległe Prusom Wielkie Księstwo Poznańskie, zaś Kraków otrzymał statut Wolnego Miasta. Kolejna próba odzyskania przez Polaków niepodległości nadarzyła się piętnaście lat po wydarzeniach Kongresu Wiedeńskiego w 1830 roku. Wybuch powstania listopadowego z 29 na 30 listopada 1830 roku był kolejnym zrywem Polaków w dążeniu do odzyskania niepodległości. Pomimo początkowych sukcesów, zakończył się on sromotną klęską, która na długo zapadła Polakom w pamięci. Nadzieję Polakom na odniesienie zwycięstwa dały zwycięskie bitwy, jakie stoczyły wojska polskie pod Stoczkiem 14 lutego 1831 roku, 25 lutego pod Olszynką Grochowską /największa bitwa powstania/, Wawrem i Dębem Wielkim – 31 marca oraz Iganiami 10 kwietnia. Polacy nie potrafili jednak wykorzystać politycznie i wojskowo odniesionych zwycięstw, a klęską pod Ostrołęką 26 maja 1831 roku spowodowała utratę inicjatywy strategicznej i zmusiło wojska polskie do przejścia do defensywy. Przewaga wojsk rosyjskich, brak pomocy i jakiekolwiek reakcji mocarstw zachodnich wobec sprawy polskiej, ale również sama postawa przywódców powstania – niewierzących w możliwość zwycięstwa, doprowadziła we wrześniu do zdobycia Warszawy przez wojska rosyjskie przez feldmarszałka Iwana Paskiewicza, a w październiku do upadku całego powstania. Po upadku powstania listopadowego w 1831 roku nastąpiło nie tylko ograniczenie autonomii Królestwa Polskiego, zniesiono między innymi polski sejm, zlikwidowano polskie szkolnictwo wyższe, a wielu Polaków wywodzących się głównie z inteligencji opuściło kraj, co przeszło do historii jako tzw. Wielka Emigracja. Car zlikwidował polską armię, zniesiono koronację cara na króla Polski, a na miejsce konstytucji Królestwa Polskiego nadania w 1832 roku Statut Organiczny zgodnie z którym zlikwidowano odrębność Królestwa Polskiego od Cesarstwa Rosyjskiego, a żołnierzy polskich siłą wcielono do armii rosyjskiej, wprowadzono w Królestwie stan wojenny i okupację, jak również wzmożono rusyfikację ziem polskich. Kolejne próby odzyskania przez Polaków niepodległości również kończyły się klęską. W 1846 roku upadło powstanie krakowskie, czego efektem była likwidacja Rzeczpospolitej Krakowskiej i wcielenie jej do Austrii. Kilkanaście lat później, 22 stycznia 1863 roku wybuchło największe polskie powstanie w XIX wieku – powstanie styczniowe. Pochłonęło ono kilkadziesiąt tysięcy ofiar i miało ogromny wpływ na dążenia niepodległościowe kolejnych pokoleń Polaków. W powstaniu według oceny historyków doszło do ponad tysiąca starć, a w siłach polskich walczyło około 200 tysięcy osób. Powstańcy mimo początkowych sukcesów nie byli w stanie pokonać przeważających sił rosyjskich, których liczba dochodziła nawet do 400 tysięcy żołnierzy. Klęskę powstania dopełniło w kwietniu 1864 roku aresztowanie przywódcy powstania Romualda Traugutta i innych członków Rządu Narodowego, których w sierpniu stracono na stokach Cytadeli Warszawskiej. Upadek powstania styczniowego doprowadziło do kolejnych represji. Zniesiono w 1867 roku resztki autonomii Królestwa Polskiego, którego nazwę zmieniono na Kraj Nadwiślański, zlikwidowano budżet, Szkołę Główną Warszawską, a setkom miast wspierających powstanie odebrano prawa miejskie, doprowadzając je tym samym do upadku. Ponadto w 1874 roku zniesiono urząd namiestnika, w 1886 zlikwidowano Bank Polski, skasowano klasztory katolickie w Królestwie, a rząd carski doprowadził do konfiskaty ponad 1500 majątków ziemskich, jak również zintensyfikował rusyfikację ziem polskich. Klęska powstania styczniowego wstrząsnęła Polakami, którzy musieli czekać kolejne kilkadziesiąt lat, aż dojdzie do wojny, w której naprzeciwko siebie stanęli zaborcy Polski. Wybuch I wojny światowej w 1914 roku, w której naprzeciwko siebie stanęły Niemcy oraz Austro – Węgry, które wypowiedziały wojnę Rosji otworzył Polakom szansę na odzyskanie niepodległości. Sytuacja z każdym rokiem walk, zarówno na froncie zachodnim, jak i wschodnim prowadziła do osłabienia wszystkich walczących stron. W czasie Wielkiej Wojny Józef Piłsudski sformował Pierwszą Kompanię Kadrową, a niedługo potem Legiony Polskie, które walczyły u boku armii austriackiej, w Stanach Zjednoczonych działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości prowadził Ignacy Jan Paderewski, a 8 stycznia 1918 roku prezydent USA Woodrow Wilson w orędziu do Kongresu przedstawił słynne 14 punktów, w którym 13 punkt odnosił się do sprawy polskiej: "Należy stworzyć niezawisłe państwo polskie, które winno obejmować terytoria zamieszkane przez ludność niezaprzeczalnie polską, któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza i którego niezawisłość polityczną i gospodarczą oraz integralność terytorialną należy zagwarantować paktem międzynarodowym" Sytuacja w Europie w 1918 roku zmieniała się jak w kalejdoskopie. 3 marca Rosja zawarła traktat w Brześcku z Niemcami i Austro – Węgrami, wycofując się z wojny, a mimo to wojskom niemieckim, które przerzuciły swoje dywizje na zachodni front nie udało się go przełamać. Do ofensywy z kolei przystąpili alianci, którzy 6 sierpnia 1918 roku odnieśli ważne zwycięstwo nad Marną i powstrzymali niemiecką ofensywę. 8 sierpnia pod Amiens alianci rozpoczęli kolejną ofensywę całkowicie zaskakując wojska niemieckie. Niemcy w panice zaczęli się cofać, wielu się poddawało, a całkowite straty niemieckie tego dnia wyniosły około 30 tysięcy zabitych, rannych i wziętych do niewoli. 8 sierpnia został nazwany przez dowodzącego siłami niemieckimi gen. Ericha Ludendorffa czarnym dniem armii niemieckiej. Warto dodać, że przełamanie niemieckiego frontu pod Amiens było punktem zwrotnym i początkową fazą tzw. ofensywy stu dni, podczas której siły sprzymierzonych przeprowadziły szereg ataków na pozycje niemieckie we Francji, które zakończyły się rozejmem w Compiegne 11 listopada 1918 roku. 11 listopada 1918 roku to data przełomowa dla całej Europy i wielu europejskich narodów. Zawarty w Compiegne pod Paryżem rozejm zakończył działania wojenne na froncie zachodnim, a data ta uznawana jest za koniec I wojny światowej. Wojna kosztowała życie miliony żołnierzy i cywilów, ruinę gospodarczą wielu krajów, ale przede wszystkich rezultatem I wojny światowej była zmiana politycznej mapy Europy. Rozpadły się wielkie mocarstwa europejskie, jak: Niemcy, Austro – Węgry i Rosja, a na gruzach trzech zaborców odradzała się Polska. Na obszarze Królestwa Polskiego w nocy z 6 na 7 listopada, w uwolnionym spod okupacji Lublinie, ukonstytuował się lewicowy rząd z socjalistą Ignacym Daszyńskim na czele, a 11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna przekazała uwolnionemu z twierdzy magdeburskiej Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo podległych jej wojsk polskich. Po 123 latach niewoli Polska odzyskiwała niepodległość, w obronie której przyszło jednak walczyć naszemu narodowi w kolejnych latach. Powstanie wielkopolskie, wojna polsko - bolszewicka, powstania śląskie, walki z Ukraińcami o Lwów, spór polsko - czeski i polsko - litewski. To wydarzenia, jakie wpłynęły na ostateczne ustalenie granic II Rzeczypospolitej Polskiej. Ciekawostką jest fakt, że mimo iż 11 listopada w okresie międzywojennym był obchodzony przez władze państwowe, to dopiero ustawą z 23 kwietnia 1937 roku uznano oficjalnie 11 listopada za Święto Niepodległości. W przytoczonej ustawie czytamy między innymi: „Dzień 11 listopada, jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny – jest uroczystym Świętem Niepodległości”. Walka o utrzymanie niepodległości Polski oraz granice odrodzonego państwa swój początek wzięła we Lwowie. Walki o Lwów trwały od 1 listopada 1918 roku, gdy Ukraińcy zajęli kluczowe obiekty w mieście. Próba opanowania przez nich Lwowa była konsekwencją proklamowania 19 października państwa ukraińskiego przez Ukraińską Radę Narodową. Walki trwały aż do 22 listopada, kiedy polscy obrońcy, Lwowa wśród których była młodzież nazwana „Orlętami Lwowskimi”, wsparta oddziałami Wojska Polskiego na czele ppłk Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza przejęła kontrolę nad miastem. Mimo przejęcia kontroli nad Lwowem wojska Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej dwa razy były bliskie zdobycia miasta – w grudniu 1918 roku i luty 1919 roku, jednak idące z odsieczą miastu oddziały gen. Wacława Iwaszkiewicza 19 marca wkroczyły do Lwowa. Kolejnym miejscem, gdzie Polacy chwycili za broń w obronie polskich ziem było powstanie wielkopolskie, które wybuchło 27 grudnia 1918 roku i doprowadziło do wyzwolenia spod władzy niemieckiej niemal całej Wielkopolski. Do 15 stycznia 1919 roku polskie oddziały wyzwoliły prawie całą Wielkopolskę. Walki zostały zawieszone po zawarciu rozejmu w Trewirze 16 lutego 1919 roku, a do dokumentu podpisanego wówczas przez Niemcy i państwa ententy, dodano punkt mówiący o zakończeniu walk z Polakami. Potyczki trwały jednak aż do czerwca 1919 roku, kiedy to na mocy traktatu wersalskiego Wielkopolska została włączona do odradzającego się państwa polskiego. Traktat wersalski podpisany w Wersalu 28 czerwca 1919 roku był jednym z najważniejszych dokumentów, jednak ukształtował powojenną Europę zaledwie na dwadzieścia lat. Narzucał pokonanym Niemcom bardzo ciężkie warunki. Obarczone zostały nie tylko odpowiedzialnością za wybuch wojny, narzucono na nie ogromne kontrybucje wojenne, ale przede wszystkim utraciły nie tylko terytoria na rzecz Francji, Belgii, Danii, Czechosłowacji, ale również Polski, wobec której straciły najwięcej ziem. Traktat Wersalski oddawał Polsce Poznańskie oraz większą część Prus Królewskich. W sumie ponad 45 tysięcy km2 z nieco ponad 3 milionami mieszkańców. Warto dodać, że Polska miała swoją oficjalną delegację na konferencji pokojowej. Nasz kraj w Paryżu reprezentowali premier i minister spraw zagranicznych Ignacy Paderewski oraz Roman Dmowski, którzy w imieniu odrodzonej Polski złożyli podpisy pod traktatem, a wspierało ich kilkudziesięciu uczonych i polityków, którzy tworzyli Delegację Polską. Do najważniejszego jednak starcia, które zadecydowało o losach Polski i jej niepodległości była wojna polsko – bolszewicka. Praktycznie przez cały jej okres przewagę w niej miały Wojska Polskie, czego efektem była wielka ofensywa kijowska, która zakończyła się 7 maja 1920 roku zdobyciem Kijowa. Sukces Wojska Polskiego spowodował wielki entuzjazm wśród polskiego społeczeństwa. Marszałek Sejmu Wojciech Trąmpczyński witając powracającego z wyprawy kijowskiej Piłsudskiego powiedział: "Sejm cały przez usta moje wita cię, wodzu naczelny, wracającego ze szlaku Bolesława Chrobrego. Od czasów Kircholmu i Chocimia naród polski takich triumfów oręża swego nie przeżywał...” Sukces związany ze zdobyciem Kijowa był jednak krótkotrwały. Wojska Armii Czerwonej dość szybko rozpoczęły kontrofensywy zarówno na froncie północno-wschodnim, jak i z rejonu Ukrainy. Wojska polskie spychane na Zachód nie potrafiły powstrzymać nacierających wojsk sowieckich dowodzonych przez Michaiła Tuchaczewskiego. Udało się to dopiero pod Warszawą, gdzie w dniach 12-15 sierpnia 1920 rozegrała się decydująca walka o Warszawę. Po niezwykle krwawych bitwach 16 sierpnia Polacy rozpoczęli znad Wieprza kontrofensywę, która zmusiła Armię Czerwoną do natychmiastowego odwrotu. Efektem końcowym wojny polsko – bolszewickiej była nie tylko obrona niepodległości i suwerenności Polski, ale również uniemożliwienie Rosji Radzieckiej przerzucenie rewolucji komunistycznej na Zachód Europy, czego nie rozumiały takie kraje jak: Wielka Brytania czy Francja. Ostatecznie delegacje polska i radziecka, które prowadziły rozmowy pokojowe w Rydze zawarły tam układ pokojowy 18 marca 1921 roku, który kończył wojnę polsko-bolszewicką i wyznaczał granice państwa polskiego na wschodzie. W walce o wolną Polskę nie sposób pominąć powstań śląskich, które przyczyniły się do przyłączenia części Górnego Śląska w 1922 roku do odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej. Wszystkie trzy powstania śląskie – I powstanie śląskie /trwające od 17 do 24 sierpnia 1919/, II powstanie śląskie /trwające od 19/20 sierpnia do 25 sierpnia 1920 roku/ oraz III powstanie śląskie /trwające od 3 maja do 25 czerwca 1921 roku/ miały wpływ na sytuację zarówno ludności polskiej na Górnym Śląsku, jak i przyłączenia części Śląska do odrodzonej Polski. Warto dodać, że szczególną rolę w walce o polski Śląsk odegrał Bytom - to właśnie tutaj znajdował się Polski Komisariat Plebiscytowy. Polski Komisariat Plebiscytowy rozpoczął działalność już 12 lutego 1920 roku w Bytomiu, a jego siedzibą był wykupiony przez władze polskie hotel „Lomnitz” przy ówczesnej ulicy Gleiwitzerstrasse 10. Osiem dni później, 20 lutego decyzją Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, Polskim Komisarzem Plebiscytowym został mianowany Wojciech Korfanty. Głównym zadaniem Komisariatu było zorganizowanie głosowania oraz akcja propagandowa, w trakcie której prowadzono zbiórki pieniężne, organizowano wiece i komitety pomocy oraz drukowano tysiące broszurek, plakatów, wizytówek, znaczków i ulotek, aby przekonać mieszkańców Górnego Śląska do głosowania za przynależnością do Polski. Kręcono nawet filmy propagandowe oraz wydawano płyty z pieśniami patriotycznymi, jak również odnoszono się także do kwestii regionalnych, socjalnych, religijnych i historycznych. Przygotowania do plebiscytu trwały ponad rok, a stosunki polsko – niemieckie w tym czasie uległy dalszemu zaostrzeniu. Dochodziło do walk ulicznych, ataków na polskie redakcje gazet, a kulminacyjnym momentem okazał się 17 sierpnia 1920, kiedy rozeszła się na Śląsku fałszywa wiadomość o upadku Warszawy, rzekomo zdobytej przez wojska bolszewickie. W Katowicach doszło między innymi do polsko – niemieckich walk ulicznych, zaatakowano katowicką siedzibę Komitetu Plebiscytowego oraz doszło do zamordowania polskiego działacza – lekarza dr. Andrzeja Mielęckiego. Wydarzenia te skłoniły wówczas Wojciecha Korfantego do ogłoszenia z 19 na 20 sierpnia decyzji o wybuchu II powstania, które zakończyło się 25 sierpnia 1920 roku. Atmosfera wzajemnej wrogości utrzymywała się aż do czasu plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku. Plebiscyt okazał się dla strony polskiej bardzo niekorzystny. Objął on w sumie 1573 gminy, a zgodnie z wcześniejszym życzeniem strony polskiej w głosowaniu wzięło udział około 192 tysiące tzw. „emigrantów”, czyli osób urodzonych na Górnym Śląsku, ale zamieszkałych w czasie plebiscytu poza jego terenem. W głosowaniu wzięło udział około 1,2 mln uprawnionych do głosowania. Za Polską opowiedziało się 40,3% uprawnionych, za Niemcami 59,4%, olbrzymia większość emigrantów głosowała za Niemcami, było ich około 182 tysiące, zaś za Polską niecałe 10 tysięcy. Decydujące miało być jednak głosowanie za gminami, gdzie za Polską opowiedziały się 674 gminy, zaś za Niemcami 624. Wyniki plebiscytu nie zadowoliły żadnej ze stron. Polsce miało przypaść 25% rejonu plebiscytowego, głównie bez przemysłu ciężkiego, co było jedną z przyczyn wybuchu w nocy z 2 na 3 maja III powstania śląskiego. Decyzję o rozpoczęciu powstania podjęto również w hotelu „Lomnitz” 30 kwietnia podczas spotkania Wojciecha Korfantego z dowódcami wojskowymi. Warto dodać, że w hotelu „Lomnitz” gdzie znajdował się Polski Komisariat Plebiscytowy /wówczas przy ul. Gleiwitzerstrasse 10/, w latach 1922 – 1931 mieścił się Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej, zaś w latach 1931 – 1939 Dom Polski. Budynek hotelu spłonął w 1945 roku. Dzisiaj na budynku przy ul. Gliwickiej 17 znajduje się tablica upamiętniająca nieistniejący hotel „Lomnitz”, gdzie podejmowano kluczowe decyzje w związku z plebiscytem oraz wybuchem III powstania śląskiego, zaś na budynku przy ul. Gliwickiej 19 widniej tablica upamiętniająca Wojciecha Korfantego - śląskiego polityka, posła, komisarza i dyktatora III powstania śląskiego, który był jednym z ojców przyłączenia części Górnego Śląska do odrodzonej Polski w 1922 roku. 15 czerwca 1922 roku w Opolu przewodniczący Komisji Międzysojuszniczej generał Henri Le Rond oficjalnie przekazał Polsce przyznaną przez Komisję część Górnego Śląska. Dzień wkroczenia wojsk polskich na Górny Śląsk wyznaczono na 20 czerwca 1922 roku. Tego dnia pierwsze oddziały wojska polskiego na czele z 75 pułkiem piechoty (dawnym 1 Pułkiem Strzelców Bytomskich) wkroczyły do Katowic. 23 czerwca 75 pułk piechoty wkroczył do Królewskiej Huty, Rybnika i Hajduk Wielkich, zaś 26 czerwca do Łagiewnik, Chropaczowa, Lipin i Brzezin. Z biegiem czasu wojsko polskie zajmowało kolejne miejscowości polskiej części Górnego Śląska, który decyzją Ligi Narodów zostały przyznane Polsce. Zaraz po wkroczeniu wojsk polskich na teren Górnego Śląska Polacy rozpoczęli tworzenie polskiej administracji, a ziemi przyznane Polsce weszły w skład województwa śląskiego. Warto również podkreślić, że Polacy prowadzili spory z Czechosłowacją o Śląsk Cieszyński oraz Litwą o Wilno. Spór polsko - czechosłowacki zakończył się ostatecznie rozstrzygnięciem Rady Ambasadorów 28 lipca 1920 roku, na mocy której dokonano ostatecznego podziału Śląska Cieszyńskiego. Polska otrzymała jedynie powiat bielski i część cieszyńskiego aż po rzekę Olzę w sumie 1012 km2 z 141 tysiącami mieszkańców. Po stronie czeskiej na 293 tysiące ludności zostało około 75 – 100 tysiące Polaków, wszystkie kopalnie węgla kamiennego i ważny węzeł kolejowy w Bohuminie. Ostatecznie zarówno Polska jak i Czechosłowacja objęły władzę nad swoim terytorium 10 sierpnia 1920 roku. Z kolei w sporze z Litwą chodziło o przynależność Wilna. 9 października 1920 roku zbuntowane odziały gen. Lucjana Żeligowskiego weszły do Wilna. Tzw. bunt Żeligowskiego przeciwko rządowi w Warszawie był w rzeczywistości pozorowany i zaplanowany przez Józefa Piłsudskiego. W efekcie działań gen. Żeligowskiego powołana została Litwa Środkowa ze stolicą w Wilnie, która na mocy decyzji Sejmu Wileńskiego z 20 lutego 1922 roku została przyłączona do Polski. 24 marca 1922 r. Sejm Ustawodawczy w Warszawie ogłosił inkorporację Litwy Środkowej, która razem z Wilnem weszła w skład II Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym ostatecznie w 1922 roku, a więc prawie cztery lata po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, zakończyło się formowanie granic odrodzonej po 123 latach Rzeczypospolitej Polskiej, której powierzchnia wynosiła 386 tysięcy km2. O kształt nowych granic niepodległej Polsce musieliśmy stoczyć walki głównie z Niemcami i Rosjanami, ale nie możemy również zapominać o lokalnych konfliktach z Litwą i Czechosłowacją. O tym jednak, jakie będą granice naszego państwa nie decydowaliśmy sami. Warto dodać, że nie tylko Traktat Wersalski decydował o przynależności ziem do odrodzonej Polski. Również były to traktat z Saint-Germain-en-Laye z Austrią z 10 września 1919 roku /Galicja i część Śląska Cieszyńskiego/ Węgrami z Trianon z 4 czerwca 1920 roku /część Spiszu i Orawy/ czy decyzja Rady Ambasadorów w sprawie Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego. To pokazuje, ja długotrwała i trudna była droga Polaków do utrzymania niepodległości, jak również formowania granic państwa, które powstało z gruzach trzech mocarstw Europejskich – Rosji, Niemiec i Austro – Węgier. Zdjęcia i mapy w tekście: Flagi za Wikimedia Commons oraz pixabay. 1. Mapa rozbiorów Polski w latach 1772 - 1795, źródło: Halibutt - opublikowano na licencji Creative Commons, za Wikimedia Commons; 2. Mapa Księstwa Warszawskiego 1807 rok, źródło: Maciej Szczepańczyk - opublikowano na licencji Creative Commons, za Wikimedia Commons; 3. Bitwa pod Iganiami podczas powstania listopadowego w 1831 roku, źródło: Georg Benedikt Wunder - opublikowano na licencji Creative Commons, za Wikimedia Commons; 4. Romuald Traugutt - ostatni dyktator powstania styczniowiego 1863 - 1864, źródło: opublikowano na licencji Creative Commons, za Wikimedia Commons; 5. Rozejm w Compiegne 11 listopada 1918 roku, źródło: Press photo published all over the world. Jan Dąbrowski "Wielka wojna 1914-1918", opublikowano na licencji Creative Commons, za Wikimedia Commons; 6. Józef Piłsudski i Ignacy Jan Paderewski (styczeń 1919), źródło: Adam Szelagowski "Wiek XX', Warszawa 1937, first published in January 1919 in Kurier Warszawski, opublikowano na licencji Creative Commons, za Wikimedia Commons; 7. Hotel Lomnitz w Bytomiu, źródło: ze zbiorów Czesława Czerwińskiego; 8. Tablica upamiętniająca Hotel Lomnitz w Bytomiu /ul. Gliwicka/, źródło: foto. Tomasz Sanecki; 9. Tablica upamiętniająca Wojciecha Korfantego, Polskiego Komisarza Plebiscytowego i dyktatora III powstania śląskiego, /ul. Gliwicka/, źródło: foto. Tomasz Sanecki; 10. Wojsko polskie na czele z gen. broni Stanisławem Szeptyckim wkracza do Katowic, 20 czerwca 1922, źródło: opublikowano na licencji Creative Commons, za Wikimedia Commons; 11. Mapa II Rzeczpospolitej w 1922 roku, źródło: Halibutt, DeirYassin & DJ Sturm, opublikowano na licencji Creative Commons, , za Wikimedia Commons. Wskazówki bibliograficzne: Andrzej Garlicki „Historia 1815–2004. Polska i świat”, Warszawa 2005. Batowski Henryk, Między dwiema wojnami 1919-1939. Zarys Historii Dyplomatycznej, wyd. 2, Kraków 2001. Batowski Henryk, Rozpad Austro-Węgier 1914-1918, Wrocław 1968. Bazylow Ludwik, Historia Rosji, wyd. 3, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1985. Chwalba Andrzej, Historia Polski 1795-1918, Kraków 2000. Czapliński Marek, Elżbieta Kaszuba, Gabriela Wąs, Rościsław Żerelik, Historia Śląsk, Wrocław 2002. Czubiński Antoni, Dzieje Najnowsze Polski do roku 1945, Poznań 1994. Czubiński Antoni, Historia Polski XX wieku, Poznań 2005Czubiński Antoni, Historia Powszechna XX wieku, Poznań 2003. Długajczyk Edward, Górny Śląsk po powstaniach i plebiscycie, Katowice 1977. Długajczyk Edward, Podział Górnego Śląska w 1922 roku [w:] Biblioteka Sejmiku Samorządu Województwa Katowickiego, z. 1, Katowice 1992. Dobrzycki Wiesław, Powstania Śląskie, Warszawa 1971. Dudziński Andrzej, Pułaski. Wielki mały rycerz, Wrocław 2010. Eckert Marian, Historia Polski 1914-1939, Warszawa 1990. Evans Martin Marix, Krach Cesarskich Niemiec. Przełomowy rok 1918 w dziejach Europy, Warszawa 2010. Gerwarth Robert, Pokonani. Dlaczego pierwsza wojna światowa się nie zakończyła (1917-1923), Poznań 2017. Hanke Edward, Historia I Pułku Strzelców Bytomskich”, Chorzów 1939. Hauser Przemysław, Walka Niemiec o utrzymanie prowincji śląskiej (październik 1918 – czerwiec 1919) [w:] Powstania śląskie i plebiscyt w procesie zrastania się Górnego Śląska z macierzą, pod red. Andrzeja Brożka, Bytom 1993. Horstenau von Gleise Edmund , Upadek Austro-Węgier, Oświęcim 2016. Jasienica Paweł, Rzeczpospolita Obojga Narodów – Dzieje agonii, Warszawa 1998. Jędruszczak Tadeusz, Powstania Śląskie 1919-1920-1921, wyd. 4, Katowice 1959. Jones A. Maldwyn, Historia USA, Gdynia 2016. Kawalec Krzysztof, Roman Dmowski, Wrocław – Warszawa – Kraków 2005. Kowalski Włodzimierz Tadeusz, Rok 1918, Warszawa 1978. Krasuski Henryk, Historia Rzeszy Niemieckiej 1871 – 1945, Poznań 1969. Krasuski Jerzy, Historia Niemiec, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 2008. Krasuski Jerzy, Historia Rzeszy Niemieckiej 1871-1945, Poznań 1986. Lenard Stanisław Bogusław, Wywiał Ireneusz, Historia Polski w datach, Warszawa 2000. Lipiński Wacław „Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905–1918”, Warszawa 1990 Łukomski Grzegorz, Powstania Śląskie a wojna polsko-bolszewicka 1918-1921, [w:] Powstania śląskie i plebiscyt w procesie zrastania się Górnego Śląska z macierzą, pod red. Andrzeja Brożka, Bytom 1993. Markiewicz Marek, Historia Polski 1492-1795, Kraków 2002. Na granicy. Rzecz o czasach, ludziach i miejscach, wyd. 2, Gliwice 2008. O Powstaniu Krakowskim 1846, oprac. W. Bortnowski, Warszawa 1950. Olszewski Marian, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, Poznań 1978. Osica Janusz, O kształt Odrodzonej. Walka o granice, Warszawa 1978. Pajewski Janusz „Pierwsza wojna światowa 1914–1918”, Warszawa 2005 Pajewski Janusz, Pierwsza wojna światowa 1914-1918, Warszawa 2005. Parys Paweł, Śląsk na przełomie wojny i pokoju 1918 roku [w:] Śląsk, nr 11, 2008. Popiołek Kazimierz, Górnego Śląska droga do wolności, Katowice 1967. Powstania śląskie i plebiscyt w procesie zrastania się Górnego Śląska z macierzą, pod red. Andrzeja Brożka, Bytom 1993. Przewłocki Jan, Stosunek mocarstw zachodnioeuropejskich do problemów Górnego Śląska w latach 1918-1939, Warszawa-Kraków 1978. Przewłocki Jan, Władysław Zieliński, Plebiscyt górnośląski, [w:] W pięćdziesiątą rocznicę powstań śląskich i plebiscytu, pod red. Henryka Rechowicza, Katowice 1971. Reychman Jan, Historia Turcji, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1973. Rostworowski Emanuel, Historia Powszechna. Wiek XVII, wyd. 10, Warszawa 2002. Ryżewski Wacław, Drugie powstanie śląskie, [w:] W pięćdziesiątą rocznicę powstań śląskich i plebiscytu, pod red. Henryka Rechowicza, Katowice 1971. Ryżewski Wacław, Trzecie powstanie śląskie (Węzłowe problemy walk zbrojnych), [w:] W pięćdziesiątą rocznicę powstań śląskich i plebiscytu, pod red. Henryka Rechowicza, Katowice 1971. Serczyk Władysław, Katarzyna II, wyd. 4, Wrocław – Warszawa – Kraków 2004. Sierpowski Stanisław, Polityka zagraniczna Polski międzywojennej, [w:] Dzieje narodu i państwa polskiego, t III, pod red. Józefa Buszki, Andrzeja Garlickiego, Warszawa 1994. Simms Brendan, Taniec mocarstw. Walka o dominację w Europie od XV do XXI wieku, Poznań 2015. Storożynski Alex, Kościuszko. Książę chłopów, Warszawa 2011. Suleja Włodzimierz, Józef Piłsudski, wyd. 2, Wrocław – Warszawa – Kraków 2004. Szelong Krzysztof, Gra o Zaolzie czy gra Zaolziem?, [w:] Rzeczpospolita – dodatek Kresy. Tadeusz A. Kisielewski „Wielka Wojna i niepodległość Polski”, Poznań 2014 Tyrowicz M., Jan Tyssowski i rewolucja 1846r. Dzieje porywu i pokuty, Kraków 1986. Żychowski M., Rok 1846 w Rzeczypospolitej Krakowskiej i Galicji,Warszawa 1956. Weitz Eri D., Niemcy weimarskie. Nadzieja i tragedia, Kraków 2011. Wereszycki Henryk, Historia Austrii, Warszawa 1972. Wójcik Zbigniew, Historia Powszechna XVI-XVII wieku, Warszawa 2002. Wrzosek Mieczysław, Działania bojowe w czasie pierwszego powstania śląskiego, [w:] W pięćdziesiątą rocznicę powstań śląskich i plebiscytu, pod red. Henryka Rechowicza, Katowice 1971. Wrzosek Mieczysław, Powstania śląskie 1919-1921, Zarys działań bojowych, Warszawa 1971. Wrzosek Mieczysław, Ważniejsze problemy badawcze powstań śląskich i plebiscytu [w:] Powstania śląskie i plebiscyt w procesie zrastania się Górnego Śląska z macierzą, pod red. Andrzeja Brożka, Bytom 1993. Zahorski Andrzej, Naczelnik w sukmanie, Kraków 1990. Zieliński Henryk, Społeczno-polityczne podłoże powstań śląskich, [w:] W pięćdziesiątą rocznicę powstań śląskich i plebiscytu, pod red. Henryka Rechowicza, Katowice 1971. Zienkowska Krystyna, Stanisław August Poniatowski, wyd. 2, Wrocław – Warszawa – Kraków 2004. Jesteś tutaj Reklama Mapy wg. wydarzeń. Klikać na cyfry. 1914 Wybuch I wojny światowej Oblężenie przemyśla Bitwa pod Warszawą i Iwanogrodem Bitwa pod Łodzią 1915 Bitwa gorlicka "Wielki odwrót" 1916 Ofensywa Brusiłowa 1917 Ofensywa Kiereńskiego i Operacja Albion Przewrót bolszewicki 1918 Królestwo Litwy Operacja Faustschlag, Pokój w Brześciu Rozpad Austro-Węgier Bitwa o Lwów Piłsudzki przejmuje władzę wojskową 1919 samoobrony kresowe konflikt o Cieszyn bitwa o Pińsk zajęcie Wilna powstanie Hryhorjewa ofensywa Hallera w Galicji Wschodniej ofensywa czortkowska apogeum ofensywy "Białych" 1920 Polsko-Łotewska ofensywa Polska odzyskuje dostęp do morza zdobycie Mozyrza wyprawa Kijowska sowiecka ofensywa na Białorusi Ofensywa Budionnego Ofensywa Tuchaczewskiego Bitwa Warszawska II powstanie śląskie, kontrofensywa ofensywa na Wołyniu "Bunt" Żeligowskiego zawieszenie broni 1921 pokój ryski III powstanie śląskie II pochód zimowy 1922 Włączenie Litwy Środkowej do IIRP Przyłączenie Śląska do Polski Utworzenie ZSRR 1923 Włączenie Okręgu Kłajpedy do Litwy 13743 odsłony Reklama Jedyne na Dla wytrawnego kolekcjonera, historyka znawcy przedmiotu Serdecznie 60 LETNIA MAPĘ WYDANĄ W 1949 ROKU W ZSRR,W CYKLU NOWA HISTORIA CZĘŚĆ Świata w 1914 kiedy oglądam tę mapę robi mi się bardzo smutno i ogarnia mnie dziwne uczucie. Na tej mapie nie ma jeszcze POLSKI!! mapa w skali 1:150 000, została wydrukowana w fabryce Dunajewa. ZOBACZ MOJE AUKCJE. Uwaga! Nakład wybitnie mały rzadko spotykany na rynku antykwarycznym. Absolutny zachowania dobry tak jak na zdjęciach Dla znawcy tematu będzie to rarytasem i kopalnia wiedzy o tamtych czasach. Polecam serdecznie. Posiadam szereg innych dokumentów, pocztówek, książek z ponad 100 lat, o tematyce religijnej i nie tylko, oraz różne dokumenty. Zajrzyj na moje aukcje, na pewno jest to gratka dla bibliofilów i antykwariuszy. Gdy w 1795 roku doszło do III rozbioru, Polska została wymazana z mapy świata. Dopiero 123 lata później, w listopadzie 1918 roku kraj odzyskał niepodległość. Nie oznaczało to jednak końca walk o odbudowę kraju. Proces kształtowania granic trwał do 1923 roku i okupiony był ciężkimi walkami. Droga do niepodległości Droga Polski do niepodległości była długa i ciężka. Mimo licznych powstań, wielu stoczonych bitew i oporu przeciwko zaborcom, dopiero w 1914 roku pojawiła się nadzieja na faktycznie odzyskanie kraju. W trakcie I wojny światowej po dwóch przeciwnych stronach stanęli dwaj zaborcy – Niemcy i Rosja, a Austro-Węgry, trzeci z zaborców, targane wewnętrznymi sporami i słabościami zaczynały tracić kontrolę nad zajmowanymi ziemiami. Legiony Polskie w 1914 roku Już od pierwszych miesięcy Wielkiej Wojny na terenach dawnego Państwa Polskiego zaczęły ożywiać się różne organizacje polityczne i niepodległościowe, oraz formacje paramilitarne. Działania te były koordynowane lokalnie, ale nie istniał żaden centralny plan odzyskania niepodległości. W pierwszych latach wojny sytuacja międzynarodowa chociaż ogólnie dawała szansę na zmiany, nie stwarzała realnych okazji do rozpoczęcia działań. Dopiero pod koniec 1916 roku zaczęło się to zmieniać. W grudniu car Mikołaj II ogłosił zamiar stworzenia wolnego Państwa Polskiego. Chociaż było to zagranie czysto propagandowe, mające na celu zachęcenie ludności do walki z Niemcami, był to również sygnał, że sprawa Polski nie została zapomniana. W styczniu 1917 roku prezydent Stanów Zjednoczonych, Woodrow Wilson po raz pierwszy oficjalnie zasugerował, że jednym z warunków nowego, powojennego ładu musi być utworzenie niepodległej Polski. W marcu Roman Dmowski przekazał przedstawicielom Ententy memoriał w którym wymienił tereny, które miałyby wejść pod kontrolę Polski. Działania te sprawiły, że kolejne państwa zaczęły angażować się w sprawę odzyskania niepodległości przez nasz kraj. Tank Piłsudskiego – improwizowany pojazd pancerny wykorzystywany przez oddziały niepodległościowe 4 czerwca 1917 roku we Francji utworzono pierwsze oddziały Wojska Polskiego. Miały one walczyć po stronie Ententy z Niemcami, a po uzyskaniu niepodległości, miały zasilić Polskie Siły Zbrojne. Równocześnie oddziały składające się z Polaków zaczęto formować w Austro-Węgrzech na bazie działających już od początku wojny formacji – Legiony Polskie. Niestety szybko je rozwiązano, kiedy ich członkowie odmówili złożenia przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec w lipcu 1917 roku (tzw. Kryzys przysięgowy). Większość żołnierzy trafiła do obozów dla internowanych oraz więzień. Równocześnie Józef Piłsudski, będący jedną z najbardziej wpływowych postaci w Legionach został aresztowany i przewieziony do twierdzy w Magdeburgu, w której przebywał do listopada 1918 roku. We wrześniu 1917 roku powołana została na terenach Królestwa Polskiego, będącego pod kontrolą Niemiec tzw. Rada Regencyjna, sprawująca władzę tymczasową. Jej głównym celem miało być uspokojenie nastrojów społecznych i odsunięcie groźby powstania. W styczniu 1918 roku do grona orędowników powstania wolnego państwa Polskiego dołączył premier Wielkiej Brytanii, David Lloyd George. Równocześnie prezydent Wilson ponownie w orędziu noworocznym stwierdził, że należy utworzyć wolną Polskę. Józef Piłsudski na dworcu kolejowym w Warszawie 11 listopada 1918 roku Odzyskanie niepodległości Coraz bardziej niekorzystna sytuacja Niemiec na frontach jesienią 1918 roku, oraz problemy z utrzymaniem kontroli nad terenami zamieszkanymi przez Polaków sprawiały, że szanse na odzyskanie niepodległości przy wsparciu Ententy były coraz większe. Punktem kulminacyjnym był 7 października 1918 roku, kiedy Rada Regencyjna ogłosiła manifest proklamujący odbudowanie Państwa Polskiego. Wraz z rozpadem Austro-Węgier 16 października, na terenach dawnego zaboru Austriackiego zaczęły coraz aktywniej działać organizacje proniepodległościowe. 19 października powołana została Rada Narodowa Śląska Cieszyńskiego, a 28 października Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie, kierowana przez Wincentego Witosa. Powstanie wielkopolskie Ich członkowie rozpoczęli formowanie lokalnych struktur państwowych i oddziałów wojskowych, które zaczęły przejmować kontrolę nad kolejnymi miastami na terenie Galicji. 1 listopada we Lwowie doszło do walk między Polakami a Ukraińcami. Był to początek długiego procesu kształtowania wschodniej granicy kraju. 10 listopada Józef Piłsudski po opuszczeniu twierdzy w Magdeburgu przyjechał do Warszawy i nawiązał współpracę z Radą Regencyjną, która 11 listopada przekazała mu pełnię władzy nad odtwarzanymi oddziałami Wojska Polskiego. Tego samego dnia Niemcy skapitulowały, kończąc tym samym I wojnę światową. 14 listopada Piłsudski otrzymał pełną władzę cywilną, dzięki czemu możliwe stało się utworzenie nowych władz. 16 listopada do państwa Ententy wysłana została notyfikacja ogłaszająca powstanie niepodległego Państwa Polskiego. Kształtowanie granic Chociaż formalnie proklamowano niepodległość, a w Warszawie zaczęły powstawać władze państwowe, problemem było ustalenie granic nowego kraju. Przez kolejnych kilka lat młode władze Państwa Polskiego starały się zapanować nad procesem ustalania granic Polski. Nie obyło się jednak bez walk. Powstanie wielkopolskie W grudniu 1918 roku w Wielkopolsce wybuchło Powstanie wielkopolskie, które doprowadziło do ustalenia zachodniej granicy młodego państwa. O kształcie granicy wschodniej zadecydowały walki stoczone początkowo z oddziałami ukraińskimi oraz litewskimi a ostatecznie z bolszewicką Rosją. W 1920 roku na mocy plebiscytu ustalono, że Warmia i Mazury znajdą się pod kontrola Niemiec. Tym samym Polska otrzymała bardzo ograniczony dostęp do morza. Ostateczny kształt wschodniej granicy Polski ustalono 15 marca 1923 roku. Granica południowa na Śląsku wytyczona została dopiero 16 lipca 1922 roku na mocy porozumienia polsko-niemieckiego, będącego skutkiem trzech powstań śląskich. Wcześniej Śląsk Cieszyński, zamieszkany w znacznej części przez Polaków został przyznany Czechosłowacji na mocy postanowień konferencji w Spa w dniach 5 – 16 lipca 1920 roku. Mapa Polski po ostatecznym ukształtowaniu granic w 1923 roku Niepewna przyszłość Polska po odzyskaniu niepodległości ostatecznie objęła obszar 388 tyś. km², zamieszkany przez 27 mln osób, z których zaledwie 69 % było Polakami. Kraj był wyniszczony nie tylko zaborami oraz I wojną światową, ale również ciężkimi walkami granicznymi. Praktycznie wszystko trzeba było budować od podstaw, zwłaszcza, że tereny należące do poszczególnych zaborców posiadały zupełnie inną infrastrukturę. Niestety ciężka praca wykonana przez pełnych nadziei i determinacji Polaków legła w gruzach 1 września 1939 roku wraz z wybuchem II wojny światowej. Mimo kolejnej klęski, w 1945 roku Polska ponownie wróciła na mapę Europy, jednak dopiero w 1990 roku kraj odzyskał pełną wolność i niepodległość.

mapa polski w 1914 roku